Năm 2004, tại khách sạn Ergife ở Roma, Liên hiệp Quốc tế các Bề trên Tổng quyền các dòng nữ (UISG) và Liên hiệp Bề trên Tổng quyền các dòng nam (USG) đã tổ chức một Hội nghị về Đời sống tu trì. Sự kiện này quy tụ các Bề trên Tổng quyền, các tu sĩ trẻ, các nhà đào tạo, và chuyên viên về đời sống tu trì. v.v. Hội Nghị dành thời gian cầu nguyện, hội họp, chia sẻ, v.v. Công việc chính được thực hiện tại các bàn tròn theo nhóm trong một hội trường lớn, cũng là nơi diễn ra các cuộc họp toàn thể. Các bề trên, các nhà thần học cả nam lẫn nữ hội họp quanh các bàn tròn. Ngoài các cuộc họp của Liên hiệp Bề trên Tổng quyền các dòng nam (USG) được tổ chức sáu tháng một lần, tôi còn có một kinh nghiệm đầu tiên và duy nhất mà tôi nhớ rất rõ, như là “thượng hội đồng” với khoảng 800 tham dự viên hội họp trong một bối cảnh rộng lớn về đời tu về đời sống và cả sứ mạng nữa ...
Tháng Mười năm ngoái, khi bước vào Hội trường thánh Phaolô VI được bố trí vừa cho các phiên họp toàn thể vừa có các bàn tròn cho các nhóm làm việc, tôi như sống lại những xúc cảm của lần gặp gỡ của các Bề trên Tổng quyền vào năm 2004. Trong phiên họp đầu tiên của Thượng Hội đồng 2023 – 2024, tất cả các thành viên của Thượng Hội đồng đã tham dự liên tục trong suốt bốn tuần quanh năm "bàn tròn" khác nhau, theo nhóm ngôn ngữ về các chủ đề của Tài Liệu Làm Việc. Mỗi nhóm đều có đủ các thành phần: phụ nữ và nam giới, giáo dân và tu sĩ, giám mục và hồng y. Với sự hướng dẫn của các điều phối viên, chúng tôi đã cùng nhau lắng nghe và chia sẻ với nhau những lời đầy ân sủng và sự thật, cùng dệt nên những điểm chung và ghi nhận những khác biệt, làm phong phú lẫn nhau! Mặc dù các bảng danh sách dựa trên việc sử dụng cùng một ngôn ngữ (trong trường hợp của tôi là tiếng Tây Ban Nha), sự đa dạng về xứ sở của mỗi người tham gia (qua kinh nghiệm sống và tiếng nói của giáo hội, ngay cả trong cùng một ngôn ngữ!) không những cần thiết để hiểu các ngôn từ mà còn giúp nắm được ý nghĩa nữa, qua việc biểu lộ những thực tại rất khác nhau.
Kết thúc làm việc tại các bàn tròn theo các chủ đề và câu hỏi, từng nhóm trình bày nội dung của mình trước phiên toàn thể. Bản văn cuối cùng được hoàn chỉnh nhờ những ý kiến đóng góp, và phải được chấp thuận bởi toàn thể. Kinh nghiệm được “cắt tỉa” không là một sự đứt gãy, nhưng là cơ hội cho “chồi non mới” nảy sinh. Cây sống động sẽ được cắt tỉa để phát triển mạnh mẽ; chỉ những cành khô héo mới bị cắt làm củi.
Điều gì không được thừa nhận, thì sẽ không được chữa lành. Cách nói này trong điều trị bệnh tật hoặc tâm lý này cũng có thể áp dụng với một ý nghĩa sâu sắc vào thần học. Ngôi Lời Thiên Chúa đã đảm nhận toàn bộ bản tính con người – bao gồm cả thân xác và linh hồn, là cần thiết để cứu chuộc toàn diện con người. Thánh Grêgôriô Nazianzen, Thánh Giáo hoàng Damasus và Công đồng Constantinopoli I (381) đã diễn giải như trên để phản bác quan điểm của Apollinaris thành Laodicea và những người theo thuyết Apollinarian.
Nếu Giáo hội có tính đồng nghị (trong bản chất, trong chính bản tính của mình), điều cần thiết là Giáo hội phải đảm nhận tính đồng nghị này, và hiểu sâu xa hơn về nó. Bàn về Synod - Thượng Hội Đồng hay Synodality - Tính Đồng Nghị không có nghĩa chỉ hiểu như một tính từ hay giới hạn vào một giải pháp. Đúng hơn, chúng ta bàn về vừa “sự hiện hữu” của Giáo hội, vừa “cách thức hiệu hữu” của Giáo hội! Vì vậy, tôi không thể giới hạn “cùng nhau bước đi” này thành xây dựng một “chiến lược” được.
Tôi muốn đi sâu hơn vào khía cạnh hiểu biết của chúng ta về SỰ HIỆN HỮU của Giáo hội (và không phải như một xu hướng, cũng không phải như một chủ đề, và rồi “một hay nhiều chủ đề khác” sẽ theo sau).
Việc chuẩn bị cho Phiên họp thứ nhất của Thượng Hội đồng đã diễn ra từ năm 2021 đến tháng 10 năm 2023 thông qua các buổi hội họp mang tính địa phương của các cộng đoàn và các giáo xứ (trong đó nhiều giáo xứ trải rộng trên những vùng lãnh thổ rộng lớn) và hai cuộc họp "khu vực" cũng như trong hội đồng giáo phận. Giáo phận rất lớn: có bốn khu vực địa lý và mục vụ chính.
Sau khi họp bàn cùng Hội đồng Mục vụ Giáo phận, chúng tôi nhận thấy rằng, để chuẩn bị cho Phiên họp thứ hai, cần tổ chức các cuộc gặp gỡ địa phương và ít nhất một cuộc họp khu vực trong nửa đầu năm nay. Vào ngày 20 tháng Tư, giáo phận kỷ niệm 90 năm thành lập (cùng với chín giáo phận khác trong đất nước Argentina). Với tình hình kinh tế, lần này chúng tôi đã quyết định tổ chức các cuộc họp địa phương trước. Nếu có thể, chúng tôi hy vọng sẽ tổ chức các cuộc họp khu vực trong nửa cuối năm nay. Tuy nhiên, với diện tích rộng lớn của từng khu vực, việc đảm bảo mọi người có thể tham gia là điều không dễ dàng vì chi phí di chuyển. Vì Năm Thánh của giáo phận chúng tôi sẽ kéo dài đến tháng Tư năm 2025 (trùng với Năm Thánh thường niên của Giáo Hội), chúng tôi hy vọng sẽ có một cuộc gặp gỡ của toàn Tổng giáo phận vào thời điểm đó.
Nhưng điều quan trọng nhất là gieo hạt giống trong mỗi cộng đồng thông qua việc tổ chức các hội đồng mục vụ địa phương, các hội đồng kinh tế, v.v. Phiên họp thứ nhất của Thượng Hội đồng nhấn mạnh đến việc sử dụng các tổ chức đã tồn tại và trung thành thể hiện tính đồng nghị này.
Giáo phận của chúng tôi đã có những kinh nghiệm về các cuộc họp mục vụ cấp Tổng Giáo Phận. Tuy nhiên, phương thức và mong muốn tham gia đã tốt hơn. Chúa Thánh Thần đang thổi hơi và "cắt tỉa" sự kháng cự và hiểu sai về ý nghĩa của "Giáo hội đồng nghị".
Đừng sợ việc cắt tỉa
khi cành lá còn tươi xanh;
Chúa không tìm kiếm những gì Ngài lấy đi,
mà Ngài chỉ chú tâm đến những gì còn lại.
Những câu thơ đầy nhạc điệu và triết lý trên là Viện phụ Mamertus Menapace, một đan sĩ Biển Đức nổi tiếng, diễn đạt một cách giản dị nhưng sâu sắc con đường mà chúng ta cần phải theo.
Tôi kết thúc ở đây bằng việc quay lại với ý tưởng ban đầu. Sẽ không có sự đào sâu về mặt thuật ngữ và khái niệm nào tốt hơn đối với các diễn đạt mà chúng ta đang học để “phát âm” và “thực hành” (hay nói đúng hơn là “bước đi” hoặc “trải nghiệm”) hơn là hiểu được sự phong phú của diễn đạt “loại suy”. Khi chiêm ngưỡng công trình sáng tạo, chúng ta kinh ngạc trước vẻ đẹp của nó, chính là sự phong phú trong đa dạng các loài thụ tạo (không chỉ thụ tạo hữu hình, có thân xác, mà cả thụ tạo linh thiêng). Ông Gióp, với những kinh nghiệm, dù đau đớn, sau những lần can thiệp trực tiếp của chính Thiên Chúa (các chương 38 đến 41) đã đã có thể thốt lên nhữgn lời rất đẹp và sâu sắc này: “Trước kia, con chỉ được biết về Ngài nhờ người ta nói lại, nhưng giờ đây, chính mắt con chứng kiến. Vì thế, điều đã nói ra, con xin rút lại...”(42, 5-6).
Loại suy về công trình sáng tạo giúp chúng ta hiểu loại suy về hữu thể hay siêu hình học, loại suy về ngôn ngữ, và loại suy về Ngôi Lời, một bản giao hưởng của nhiều cung bậc! Tài liệu chuẩn bị cho Thượng Hội Đồng Giám Mục về Lời Chúa trong đời sống và sứ vụ của Giáo hội (tháng 10 năm 2008) và chính Thượng Hội Đồng trong Thông điệp gửi Dân Chúa đã nhấn mạnh điều này. Cuối cùng, Đức Giáo hoàng Bênêđictô XVI trong Tông huấn hậu Thượng Hội Đồng Verbum Domini cũng đã đề cập đến “loại suy về Ngôi Lời”.
Tâm trí “bách khoa toàn thư” của chúng ta không phải lúc nào cũng có thể bắt mạch được “sự khôn ngoan” thâm sâu bắt rễ từ chính sự Khôn Ngoan của Thiên Chúa, và sự khôn ngoan của con người được xây dựng trên lòng kính sợ Thiên Chúa – một Ân huệ của Chúa Thánh Thần!
Chúng ta thường thích những định nghĩa đơn giản, rõ ràng hơn là ngạc nhiên trước sự phong phú của đa diện, đa thanh và đa sắc! Phiên họp đầu tiên của Thượng Hội đồng đã cho phép chúng ta cảm nghiệm điều này. Không phủ nhận nỗi sợ hãi ban đầu, chúng ta đã chiêm ngắm sự khôn ngoan của Thiên Chúa, Đấng tự biểu lộ qua nhiều tiếng nói và diễn đạt của những người nữ và người nam – những người con gái và con trai của Người – nói lên từ trái tim và sự hiểu biết của họ, làm phong phú đời sống và sứ mạng của Giáo hội, và cũng nhờ đó, sự phong phú vinh quang của Người được biểu lộ.
Để kết thúc, giữa biết bao niềm vui, một niềm vui lớn là cơ hội được gặp gỡ các anh chị em khác trong Dòng: Anh Timothy Radcliffe, OP, người giảng tĩnh tâm khai mạc và đưa ra nhiều suy tư khác trong các phiên họp, thực sự đã thiết lập một tầm mức dài rộng cao sâu cho những gì chúng ta có thể phân định và thảo luận, giúp đẩy mạnh “Cuộc đối thoại trong Thần Khí” của chúng ta; Đức Hồng y Christoph Schönborn, Tổng Giám mục Vienna; Đức Tổng Giám mục Anthony Colin Fisher, Tổng Giám mục Sydney; Cha Hervé Legrand, OP, và Anh Olivier Poquillon, OP, thuộc Tỉnh dòng Pháp; Anh Hyacinthe Destivelle, OP, thuộc Tỉnh dòng Toulouse; Anh Anthony Akinwale, OP, thuộc Tỉnh dòng Nigeria; và Sơ Rosmery Castañeda Montoya, một nữ tu Đa Minh thuộc Dòng Đức Mẹ Dâng Mình tại Colombia, đang phục vụ tại Panama.
Bahía Blanca, ngày 1 tháng 5 năm 2024
Lễ Thánh Giuse thợ
_Carlos Alfonso Azpiroz Costa, OP_
Tổng Giám mục Bahía Blanca
Đức Hữu chuyển ngữ
Nguồn : My Synodal Experience - ORDO PRAEDICATORUM | OFFICIAL
