Kinh Nguyện Gia Đình Đaminh
Phan Tấn Thành, OP
Chương VII: Những kinh kính Đức Mẹ
Mục III. Những kinh khác kính Đức Mẹ
1. Sub tuum praesidium
Theo các sử gia, đây là kinh cổ điển nhất mà các tín hữu dâng lên Đức Maria (trước cả kinh Kính mừng), ra đời vào khoảng giữa thế kỷ III hoặc đầu thế kỷ IV. Sau khi tuyên xưng Đức Maria với danh hiệu cao quý nhất là “Thân mẫu Thiên Chúa” (Dei genitrix : Theotokos), cộng đoàn tín hữu tin tưởng khẩn nài Người cứu thoát khỏi mọi nguy khốn. Bên cạnh bản dịch cổ truyền, chúng tôi xin thêm bản dịch của sách Giờ Kinh Phụng vụ.
Bản dịch cổ truyền
Chúng con trông cậy rất thánh Đức Mẹ Chúa Trời, xin chớ che chớ bỏ lời chúng con nguyện trong cơn gian nan thiếu thốn, Đức Nữ đồng trinh hiển vinh sáng láng. Thưa : Hằng chữa chúng con khỏi mọi sự dữ. Amen.
Bản dịch mới
Lạy Đức Mẹ Chúa Trời, Ngài xiết bao thánh thiện, này chúng con chạy đến tìm nương ẩn nơi ngài. Lúc sa vòng gian khổ, khi gặp cảnh phong trần, lời con cái nài van, xin Mẹ chê bỏ, nhưng xin hằng giải thoát, khỏi ngàn nỗi hiểm nguy, ôi vinh diệu ai bì, trinh nữ đầy ơn phước !
2. Kinh hãy nhớ
Trong bản văn latinh, kinh này bắt đầu bằng động từ Memorare, vì thế được dịch ra là “Hãy nhớ”. Tục truyền thánh Bênađô (1090-1153) là tác giả của kinh này.
* Lạy thánh nữ đồng trinh Maria là mẹ rất nhân từ, xin hãy nhớ xưa nay chưa từng nghe có người nào chạy đến cùng Đức Mẹ xin bầu chữa cứu giúp mà Đức Mẹ từ bỏ chẳng nhận lời. Nhân vì sự ấy, con lấy lòng trông cậy than van chạy đến sấp mình xuống dưới chân Đức Mẹ là nữ đồng trinh trên hết các kẻ đồng trinh, xin Đức Mẹ đoái đến con là kẻ tội lỗi. Lạy Mẹ là Mẹ Chúa Cứu Thế, xin chớ bỏ lời con kêu xin, một dủ lòng thương và nhận lời con cùng. Amen.
3. Kinh lạy Nữ Vương
Kinh này rất được quen biết qua hai từ ngữ bắt đầu trong tiếng latinh Salve Regina. Không rõ ai là tác giả. Dù sao, từ thế kỷ XII, kinh này đã được phổ biến trong các đan viện, hát vào giờ kinh Tối và lúc một tu sĩ qua đời. Bên cạnh bản dịch xưa, chúng tôi thêm bản dịch của Sách Giờ Kinh Phụng Vụ.
Bản dịch cổ truyền
Lạy Nữ Vương, Mẹ nhân lành làm cho chúng con được sống, được vui được cậy. Thân lạy Mẹ chúng con, con cháu Evà, ở chốn khách đày kêu đến cùng Bà; chúng con ở nơi khóc lóc, than thở kêu khấn bà thương. Hỡi ôi, Bà là Chúa bầu chúng con, xin ghé mắt thương xem chúng con được thấy Đức Giêsu con lòng Bà gồm phước lạ. Ôi khoan thay ! Nhân thay ! Dịu thay ! Thánh Maria trọn đời đồng trinh. Amen.
Bản dịch mới của sách Các Giờ Kinh Phụng vụ
Kính chào Đức Nữ Vương, Bà là mẹ xót thương, ngọt ngào cho cuộc sống, kính chào lẽ cậy trông ! Này con cháu Evà, thân phận người lưu lạc, chúng con ngửa trông Bà, kêu Bà mà khóc lóc, than thở với rên la trong lũng đầy nước mắt.
Bà là nữ trạng sư, nguyện đưa mắt nhân từ, phía đoàn con đoái lại, và sau đời khổ ải, xin Bà khứng tỏ ra, cho đoàn con được thấy, quả phúc bởi lòng Bà : Đức Giêsu khả ái.
Ôi lượng cả khoan hồng, Ôi tấm lòng xót thương, Ôi dịu hiền nhân hậu, Trinh Nữ Maria.
4. Alma Redemptoris Mater (tác giả Hermannus Contractus +1054)
Lạy Mẫu nghi cao cả,
sinh dưỡng Chúa cứu đời
là cửa trời rộng mở
Ngôi sao biển rạng ngời.
Xin Mẹ thương cứu trợ
Kẻ lỡ bước sa chân
Đang tìm tay nâng đỡ
Mà cải quá tự tân.
Mẹ sinh Chúa Thiên Đình,
Đấng tạo thành nên Mẹ,
Trước sau vẫn khiết trinh,
Ôi lạ lùng khôn ví !
Gáp-ri-en mừng hát,
Xin Mẹ nhận lời chào,
Và dủ tình thương xót
Đoàn tội lỗi quỳ tâu.
5. Regina Caeli
Trong mùa Phục sinh, kinh Truyền tin được thay thế bằng kinh “Lạy Nữ vương thiên đàng” (soạn từ thế kỷ XIII). Bên cạnh bản dịch cổ, chúng tôi thêm bản dịch của Sách Các Giờ Kinh Phụng Vụ.
Bản dịch cổ truyền
Lạy Nữ vương Thiên Đàng hãy vui mừng, allêluia.
Vì Đấng Mẹ đã đáng cưu mang trong lòng, allêluia.
Người đã sống lại thật như lời đã phán hứa, allêluia.
Xin cầu cùng Chúa cho chúng con, allêluia.
Lạy Nữ Đồng Trinh Maria hãy hỉ hoan khoái lạc, alleluia.
Vì Chúa đã sống lại thật, allêluia.
Lời nguyện
Lạy Chúa, là Đấng đã làm cho thiên hạ được vui mừng quá bội bởi Đức Chúa Giêsu Kitô là Con Chúa cũng là Chúa chúng con đã sống lại. Xin vì Đức Nữ Đồng trinh Maria là Thánh Mẫu Người nguyện cầu cho chúng con được hưởng phúc vui vẻ hằng sống đời đời. Vì công nghiệp Chúa Kitô là Chúa chúng con. Amen.
Bản dịch theo Sách Các Giờ Kinh Phụng vụ
Mừng vui lên, lạy Nữ Hoàng Thiên Quốc, Halêluia !
Vì Thánh Tử Bà được cưu mang, Halêluia !
Đã phục sinh như lời Người phán trước, Halêluia !
Cầu Chúa cho đoàn con, Lạy Nữ Hoàng, Halêluia !
6. Ave Maris Stella (khoảng thế kỷ IX)
Kính chào Mẹ là sao bắc đẩu,
Đấng mệnh danh hiền mẫu Chúa Trời,
Chói loà trinh tiết gương soi,
Cửa vào cõi phúc tuyệt vời thiên cung.
Khi nhận tiếng “kính mừng” vinh dự
Gáp-ri-en thần sứ tặng ban,
Chữ “Eva” Mẹ đảo vần
Thành “Ave” gửi bình an cho đời.
Xin cởi dây trói người tội lỗi,
Mở mắt ai tăm tối đui mù,
Đuổi xa hoạn nạn rủi ro,
Đổ tuôn hồng phúc tự hồ mưa sa.
Xin chứng tỏ Mẹ là Từ Mẫu,
Chuyển lời cầu đạt thấu Hoàng Thiên,
Toà cao Thánh Tử uy quyền
Vua Trời Cứu Thế đã nên người trần.
Ôi Trinh Nữ siêu phàm khôn ví,
Ôi hiền hoà tuyệt thế Nữ Trinh,
Cứu đoàn con khỏi tội tình
Trở nên thanh khiết hiền lành từ đây !
Xin giúp sống chuỗi ngày trong trắng,
Mẹ dẫn đường là chẳng phải lo,
Mai ngày gặp Chúa Giêsu,
Vui mừng hưởng phúc thiên thu chan hoà.
Lạy Thiên Chúa Ngôi Cha từ ái,
Lạy Ngôi Con quảng đại vô lường,
Thánh Thần trải rộng tình thương,
Ba Ngôi hiển trị thiên đường quang vinh.
7. Kinh hiến dâng dòng cho Đức Mẹ (Công vụ tổng hội Madonna dell’ Arco, 1974, 255).
Tục lệ dâng hiến bản thân cho Đức Mẹ đã bắt nguồn từ lâu đời và được bành trướng từ thời Trung cổ : các tín hữu muốn nhờ Mẹ dẫn dắt đào tạo để họ trở nên giống với Đức Giêsu, người con yêu quý của Mẹ. Dần dần nảy ra tập tục dâng hiến các cộng đoàn (giáo phận, dòng tu, quốc gia) cho Đức Mẹ, để nhờ Mẹ che chở. Ngay từ khi mới thành lập, các tu sĩ Đaminh đã được Đức Mẹ hứa bao bọc dưới áo choàng của mình. Vì thế không lạ gì mà nhiều mẫu thức dâng hiến đã được soạn thảo. Bản kinh sau đây được đọc tại Tổng hội 1974 họp tại thánh điện Đức Mẹ Madonna dell’Arco (Napoli), dựa theo thần học công đồng Vaticanô II.
Ôi Trinh Nữ Maria, chúng con tin tưởng chạy đến cùng Mẹ. Chúng con đến với Mẹ là Đấng đã đón nhận Lời Chúa trong đức tin và nghiền ngẫm trong lòng.
Nơi Mẹ, Ngôi Lời đã làm người, Lời mà chúng con đón nhận, chiêm ngắm, ngợi khen, rao giảng, Lời làm thánh lẽ sống của chúng con.
Dưới sự che chở của Mẹ, hôm nay chúng con tái hiến thân cho tác vụ Lời nhập thể. Chúng con hiến thân cho Mẹ để khi cùng với Mẹ lắng nghe lời Chúa và liên kết với nhau trong Chúa Thánh Thần, Đấng đã biến Mẹ thành đền thờ, chúng con tận hiến cho Danh thánh Chúa Giêsu Kitô để loan báo Tin Mừng.
Mẹ đã nhìn ngắm mầu nhiệm Ngôi Lời bằng cặp mắt của con tim. Xin Mẹ chuyển cầu cho chúng con được nhận biết sự hiện diện của Ngôi Lời trong lịch sử thời đại chúng con, để rồi đạt đến sự chiêm ngắm chính bản thân của Ngôi Lời.
Nhờ Mẹ, Chúa Cha đã phái Chúa Con cho nhân loại để cứu vớt họ. Nhờ lời Mẹ chuyển cầụ, xin cho chúng con có khả năng trở nên những người làm chứng cho chân lý mang sức giải thoát, và cho tình yêu kiến tạo sự hiệp nhất.
Ôi Maria, xin hãy tăng gia những phần tử mới cho gia đình chúng con, và duy trì tất cả mọi người trong sự hợp nhất, ngõ hầu chúng con có thể hoàn thành những điều hữu ích cho việc cứu rỗi anh em và cho vinh quang của Thiên Chúa. Amen.
