Nguyễn Giới, O.P
“Là kẻ ăn mày lửa, tôi nắm tay Chúa trong tay tôi, như người ta cầm trong tay mình một ngọn lửa cho mùa đông và Chúa trở thành đám cháy thiêu đốt thế gian”. Ca từ của bài hát ca hiệp lễ này dường như đã lột tả được sự hiện diện của ngọn lửa mà tôi muốn chia sẻ dưới đây.
Lửa trong Kinh Thánh
Trong Kinh Thánh, hạn từ “lửa” được đề cập 480 lần, mang hai ý nghĩa tích cực và tiêu cực.
Thứ nhất, lửa mang nghĩa biểu tượng thánh liêng dùng để chỉ sự hiện diện của Thiên Chúa, để Người tỏ mình ra. Trong Cựu Ước, trước hết, Thiên Chúa tỏ mình ra cho ông Môsê giữa bụi gai cháy rực cháy (Xh 3,2) và chọn gọi ông thực thi sứ mệnh của Người (Xh 3,4). Thứ đến, lửa là sự hiện diện của Thiên Chúa để cho dân Israen thấy khi Người lập giao ước dưới chân núi (x. Đnl 1,33 ; 4, 11-12.36 ; 5,4.22). Lửa còn là hình hảnh của Thiên Chúa hướng dẫn dân Do thái trong sa mạc (Xh 13,21). Cuối cùng, Thiên Chúa chính là một ngọn lửa thiêu (x. Hb 12,29 ; Is 33,14 ; Đnl 4,24), nghĩa là, lửa vừa là hình ảnh của Thiên Thiên Chúa, vừa chỉ sự thánh thiện của Người.
Trong Tân Ước, lửa là hình ảnh, là sức mạnh của Chúa Thánh Thần. Lửa là hình ảnh của Chúa Thánh Thần khi Người ngự xuống các tông đồ dưới dạng hình lưỡi lửa vào ngày lễ Ngũ Tuần (Cv 3,2). Lửa là sức mạnh của Chúa Thánh Thần bởi vì khi các tông đồ nhận được Chúa Thánh Thần, các ông đã trở nên con người hoàn toàn mới: dám mạnh dạn ra đi rao giảng Tin Mừng (Cv 1,8), làm chứng, hy sinh vì Tin Mừng và vì tình yêu của Đức Kitô Phục Sinh. Hơn nữa, Lửa chính là tình yêu nồng cháy của Đức Giêsu (Lc 12,49).
Thứ hai, lửa là tượng trưng cho sự thanh luyện, sự thiêu hủy và sự phán xét. Đó là ngọn lửa từ trời xuống thiêu hủy thành Sôđôma và Gômôra (St 19,24). Lửa đó còn là mưa lửa từ trời xuống như một phần của sự phán xét trong ngày tận cùng của thế giới (Lc 17,29) ; hay là lửa soi sáng trong Ngày của Thiên Chúa (1Cr 3,13 ; Mt 3,11-12).
Lửa trong đời sống
Có thể nói, lửa là một trong những khám phá ý nghĩa và quan trọng nhất của con người. Ngay từ thời kỳ đồ đá, lửa đã được dùng để sưởi ấm, nấu ăn và nung đồ gốm. Ngày nay, với sự phát triển của Khoa học Kỹ thuật, dường như lửa cũng không thể thiếu trong sinh hoạt của con người. Mặt khác, con người còn tạo thêm lửa dưới dạng tia lửa điện và dạng khí biogas. Dù dưới bất kỳ hình thức nào, mục đích của việc tạo ra lửa vẫn là để sưởi ấm, thắp sáng, ăn chín uống sôi, nung đất, đốt kim loại gia tăng sản xuất. Lửa còn mang ý nghĩa là để qui tụ mọi người lại với nhau qua hình thức lửa trại, qua các buổi cầu nguyện, và đặc biệt qua việc cử hành phụng vụ đêm vọng Phục Sinh.
Tuy nhiên, khi nói đến lửa, con người thường liên tưởng đến mặt tiêu cực của nó. Lửa sẽ gây bỏng da, gây hỏa hoạn cháy nhà, cháy rừng, có thể thiêu rụi tài sản và con người. Trong cuộc sống, lửa là con dao hai lưỡi. Vì vậy, lửa mang ý nghĩa tốt hay xấu là tùy theo lối nghĩ, cách nhìn và cách sử dụng của chúng ta. Hãy cẩn thận với lửa để chúng ta không bị hối hận!
Lửa trong tâm hồn
Mỗi người chúng ta chính là đền thờ thánh liêng của Thiên Chúa tạo dựng nên. Trong cung lòng đền thờ, là tâm hồn mỗi người, Thiên Chúa thiết lập “ngọn lửa của Thần Khí”. Nói như thánh Phaolô: “anh em lại chẳng biết rằng thân xác anh em là Đền Thờ của Thánh Thần sao? Mà Thánh Thần đang ngự trong anh em là Thánh Thần chính Thiên Chúa đã ban cho anh em” (1Cr 6,19). “Ngọn lửa của thần khí” ấy chúng ta được lãnh nhận ngay trong ngày lãnh nhận Bí tích Rửa tội. Lửa thần khí Thiên Chúa đặt để trong lòng chúng ta bắt nguồn nơi Đức Giêsu: "Thầy đã đến ném lửa vào mặt đất, và Thầy những ước mong phải chi lửa ấy đã bùng lên” (Lc 12, 49). Ngọn lửa thần khí của chúng ta còn bắt nguồn từ ngọn Lửa của Thần Khí đậu trên các tông đồ vào ngày lễ Ngũ Tuần (Cv 2,3-4), từ ngọn lửa Phục sinh của Chúa Kitô.
Lửa đã tắt thì không còn gọi là lửa nữa. Lửa luôn phải là sự hoạt động, là mang lấy sự sống. Vì vậy, lửa là biểu tượng sự sống trong tâm hồn chúng ta bởi Chúa Thánh lần là ngọn lửa ở trong lòng mỗi người. Lửa Thần Khí là Sự sống và làm cho sự sống ấy triển nở trong lòng chúng ta.
Một ngọn lửa luôn luôn cháy hướng lên. Lật ngược cây nến đang cháy, ngọn lửa của nó vẫn luôn hướng lên phía trên. Lửa thần khí luôn hướng dẫn chúng ta hướng thượng: Hướng về Thiên Chúa và Nước Trời.
Tóm lại, con người sống không thể thiếu lửa: lửa dưới dạng vật chất, một nguyên tố căn bản của sự vật (Heraclitus) và lửa tinh thần - lửa nhiệt thành, lửa Thần Khí. Lửa dưới dạng vật chất giúp cho con người cải thiện, nâng cao cuộc sống: ăn chín, uống sôi, thắp sáng, sưởi ấm, gia tăng sản xuất. Lửa tinh thần giúp con người thực hiện được ước mơ, được những điều dường như là không thể bởi“khi lửa cháy trong linh hồn con người, không điều gì là không thể” (La Fontaine) ; có lửa tinh thần ấy trong lòng làm cho cuộc đời mình trở nên ý nghĩa, nên cao đẹp và tràn ngập niềm vui khi hướng tới tha nhân, nói theo ngôn ngữ của Saint Exupery “Con người chỉ trở nên cao đẹp khi họ dám xả thân cho một cái gì đó lớn hơn là bản thân mình”.
