Bài đọc: Sir 4:11-19; Mk 9:38-40.
Đinh Minh Tiên
Chúng ta có thể nhận ra sự khác biệt rõ ràng giữa hai nền kinh tế của thị trường tự do và thị trường dưới sự kiểm soát của chính phủ. Trong thị trường tự do, ai nấy đều có quyền sản xuất và tiêu thụ, hậu quả của sự cạnh tranh đẩy mạnh sự tiến bộ và làm cho quốc gia càng ngày càng trở nên giàu mạnh. Trong thị trường bị kiểm soát chặt chẽ, chỉ một số nhỏ có quyền sản xuất và tiêu thụ, hậu quả của sự thiếu cạnh tranh bóp chết sáng kiến cá nhân, và làm cho quốc gia trở nên nghèo đói. Vì thế, muốn nước giàu mạnh, chính phủ phải mở cửa thị trường với những kiểm soát tối thiểu để bảo vệ ích lợi chung.
Các bài đọc hôm nay dẫn chứng cũng cần phải áp dụng khôn ngoan như thế trong lãnh vực tinh thần. Trong bài đọc I, tác giả Sách Huấn Ca nêu lên những mục đích mà sự khôn ngoan của Thiên Chúa mang lại cho con người. Trong Phúc Âm, các môn đệ cố gắng ngăn cản những người không thuộc nhóm các ông nhân danh Chúa Giêsu để trừ quỉ. Chúa Giêsu dạy cho các ông một bài học khôn ngoan: “Đừng ngăn cản người ta, vì không ai lấy danh nghĩa Thầy mà làm phép lạ, rồi ngay sau đó lại có thể nói xấu về Thầy. Quả thật, ai không chống lại chúng ta là ủng hộ chúng ta.”
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Phải học cho được khôn ngoan của Thiên Chúa.
1.1/ Những lợi ích của khôn ngoan mang lại: Tác giả liệt kê nhiều lợi ích, chúng ta có thể tóm trong 3 điều chính yếu.
(1) Kính sợ Thiên Chúa là nguồn gốc của mọi khôn ngoan: Người biết kính sợ Thiên Chúa sẽ biết mình trong mối tương quan với Thiên Chúa, và khiêm nhường sẵn sàng học hỏi những khôn ngoan đến từ Ngài, chứ không hãnh diện về những khôn ngoan của mình hay của thế gian. Người theo đường lối khôn ngoan của Thiên Chúa “sẽ được vinh quang của Thiên Chúa làm gia nghiệp, đi tới đâu, họ cũng được Đức Chúa ban phúc lành.” Thiên Chúa yêu mến những ai tìm kiếm và sống theo sự khôn ngoan của Ngài.
(2) Người khôn ngoan biết cách đối xử với tha nhân: Người khôn ngoan sẽ luôn có bình an và sống yên hàn với mọi người. Họ sẽ được đặt lên để xét xử chư dân. Sự khôn ngoan sẽ làm cho họ nên cao trọng vì giúp họ biết giải quyết vấn đề.
(3) Người khôn ngoan không những biết cách sống mà còn giúp cho cho dòng dõi của mình được sống. Dạy bảo cho con những khôn ngoan của Thiên Chúa còn quí trọng hơn cho con tất cả những trân châu và vàng bạc của thế gian. Cha mẹ có khôn ngoan mới biết dạy dỗ và truyền lại cho con cháu; cha mẹ không khôn ngoan, làm sao có thể giúp cho con biết sống theo đường lối của Thiên Chúa?
1.2/ Khôn ngoan đòi sự luyện tập lâu dài: Khôn ngoan không phải tự nhiên mà có, một phần do Thiên Chúa ban cho con người, một phần do con người phải cố gắng luyện tập để phát triển. Tiến trình luyện tập khôn ngoan còn gian nan hơn tiến trình luyện tập của các binh lính, vì thời gian luyện tập nhiều khi đòi cả đời người: thời gian học hỏi trên ghế nhà trường và thời gian thực nghiệm trong trường đời. Câu 17 diễn tả những gian nan trên đường luyện tập để sở hữu khôn ngoan: “Vì ban đầu, khôn ngoan sẽ đồng hành với họ qua nẻo đường quanh co, giáng xuống trên họ hãi hùng run rẩy, và dùng kỷ luật của khôn ngoan mà tôi luyện bao lâu chưa tin tưởng họ được; rồi lại thử thách họ qua những phán quyết của mình.”
Một khi đã thủ đắc khôn ngoan, một người sẽ mừng vui vì biết được những bí nhiệm của cuộc đời, biết cách hành xử làm sao để đạt được đích điểm của cuộc đời, và biết sống mối liên hệ với Thiên Chúa và với tha nhân. Ngược lại, nếu một người lười biếng và lầm lạc thì khôn ngoan sẽ bỏ rơi họ, và để mặc cho họ sụp đổ.
2/ Phúc Âm: Phải luôn mở rộng tâm hồn đến mọi người.
Chúng ta có thể nhận ra hai khuynh hướng hoàn toàn trái ngược nhau qua lời đối thoại của Chúa Giêsu và các môn đệ:
2.1/ Khuynh hướng co cụm chỉ quan tâm đến mình và những người trong nhóm của mình. Lý do ông Gioan ngăn cản không cho người khác lấy danh Chúa Giêsu trừ quỉ vì “người ấy không theo chúng ta.” Đây là lối khôn ngoan theo thế gian. Họ chủ trương phải độc quyền, giữ bí mật, để kiếm lợi lộc càng nhiều càng tốt. Họ sợ người khác hơn mình, hay ít nhất cũng được như mình. Thái độ độc quyền không muốn ai có quyền đó, trừ mình hay người trong nhóm mình; để rồi mặc sức thao túng thị trường. Thái độ này cũng dễ đưa tới địa vị độc tôn, chỉ có mình là nhất, và dễ dàng dẫn tới việc khinh thường người khác hay nhóm khác.
2.2/ Khuynh hướng mở rộng vòng tay để chấp nhận người khác: Khác với ích kỷ và tính toán của khôn ngoan con người; khôn ngoan theo Thiên Chúa chủ trương rộng lượng cho đi, làm cho mọi người được biết, và phân phối những gì mình có tới mọi người. Chúa Giêsu cổ võ việc để người của nhóm khác lấy danh của Ngài mà trừ quỉ, vì Ngài muốn mọi người biết đến Danh Thánh. Ngài hy vọng khi họ nhìn thấy uy quyền của Danh Thánh, họ sẽ tin tưởng vào Ngài.
Chúa Giêsu cũng dạy các môn đệ cách hành xử khôn ngoan: “ai không chống lại chúng ta là ủng hộ chúng ta.” Nếu các môn đệ phải sợ, các ông phải sợ người chống đối, người đứng trung lập có thể dễ thuyết phục hơn người chống đối mình.
Hơn nữa, một quan niệm đúng đắn về cuộc đời sẽ giúp chúng ta dễ dàng cho đi và chấp nhận người khác hơn. Mục đích tối hậu của cuộc đời con người là làm sao được về sống hạnh phúc muôn đời bên Thiên Chúa. Quyền lực, danh vọng, tiền của chỉ là những phương tiện con người dùng khi còn sống trong cuộc đời này. Vì thế, con người phải xử dụng mọi phương tiện của Thiên Chúa ban để làm cho mọi người biết đến Thiên Chúa, tin vào Ngài, để nhận được ơn cứu độ. Nếu không biết xử dụng cách khôn ngoan, những phương tiện này sẽ biến thành mục đích, và ngăn cản chính đương sự và tha nhân trên đường tiến về Nhà Chúa.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
- Chúng ta phải học khôn ngoan của Thiên Chúa thì mới có thể sống hài hòa và sinh ích lợi cho cá nhân cũng như tha nhân.
- Nếu chúng ta theo khôn ngoan tiểu xảo của con người, chúng ta sẽ co cụm trong cá nhân hay nhóm riêng của mình, và Nước Thiên Chúa sẽ không thể phát triển và trị đến được.
- Học và sống theo khôn ngoan của Thiên Chúa không dễ dàng, vì nó đòi chúng ta phải bỏ những gì có giá trị theo tiêu chuẩn của thế gian. Chỉ khi nào chúng ta thấu hiểu những lợi ích vĩnh cửu của lối sống này, chúng ta mới có nghị lực để vượt qua những giá trị tạm thời của thế gian.
1. Bài Đọc 1:
Người đã cất họ đi, kẻo trí khôn họ bị thói gian ác biến đổi,
hay tâm hồn họ bị tật xảo trá phỉnh lừa.
Vì sức mê hoặc của sự ác làm lu mờ sự thiện,
và dục vọng quay cuồng biến đổi tâm hồn chất phác.
Người công chính nên hoàn thiện
chỉ trong một thời gian ngắn,
thì kể như đã hoàn tất một sự nghiệp lâu dài.
Tâm hồn họ đẹp lòng Đức Chúa,
nên Người vội đem họ ra khỏi nơi gian ác.
Người đời thấy thế mà không hiểu;
họ không nghĩ được rằng
đó chính là cách Người ban ơn,
thương xót những kẻ Người tuyển chọn,
và viếng thăm các thánh của Người.
Cái chết của người công chính
là lời kết án quân vô đạo còn sống trên đời.
Còn xuân xanh mà đã nên hoàn thiện
đó là lời kết án người cao tuổi mà sống bất lương.
Quân vô đạo thấy người khôn ngoan chết
mà không hiểu Đức Chúa định đoạt về họ thế nào,
và tại sao Người đem họ đến nơi yên ổn.
Thấy như thế mà chúng vẫn khinh thường,
nhưng Đức Chúa sẽ cười chê bọn chúng.
Rồi sẽ đến lúc chúng thành thây ma, không ai ngó ngàng tới,
và mãi mãi chúng sẽ là đồ bị lăng mạ giữa các vong nhân.
Vì Người sẽ xô chúng bổ nhào, không kịp kêu một tiếng.
Người đánh bật chúng đi, huỷ diệt chúng đến cùng.
Và chúng sẽ phải chịu nhiều thống khổ,
chẳng còn ai thèm nhớ đến chúng.
2. Phúc Âm:
Ông Gio-an nói với Đức Giê-su: "Thưa Thầy, chúng con thấy có người lấy danh Thầy mà trừ quỷ. Chúng con đã cố ngăn cản, vì người ấy không theo chúng ta." Đức Giê-su bảo: "Đừng ngăn cản người ta, vì không ai lấy danh nghĩa Thầy mà làm phép lạ, rồi ngay sau đó lại có thể nói xấu về Thầy. Quả thật, ai không chống lại chúng ta là ủng hộ chúng ta.
