Bài đọc: Sir 6:5-17; Mk 10:1-12.
Đinh Minh Tiên
Chúng ta đang chứng kiến hoặc đã có kinh nghiệm về sự bất trung, phản bội, ngoại tình, ly thân, ly dị ... Hoàn cảnh có thể là lý do gây nên, nhưng lý do chủ yếu cho những đổ vỡ này là nơi con người. Tục ngữ Việt Nam có rất nhiều những lời khuyên quí giá cho chúng ta khi phải lựa chọn bạn hữu hay chọn vợ chồng tương lai: “Chọn bạn mà chơi.” “Tốt gỗ hơn tốt nước sơn. Xấu người đẹp nết còn hơn đẹp người.” “Chẳng tham ruộng cả, ao sâu. Chỉ tham cái bút, cái nghiên anh đồ.” Lựa chọn làm sao, chúng ta phải lãnh nhận hậu quả của sự lựa chọn đó.
Các bài đọc hôm nay tập trung trong việc chọn bạn hữu và chọn vợ chồng, người bạn sẽ đi với mình trong suốt cuộc đời. Trong bài đọc I, tác giả Sách Huấn Ca cho chúng ta hiểu biết giá trị của người bạn trung thành, trước khi giúp chúng ta cách thức để tìm ra người bạn đó. Trong Phúc Âm, những người Pharisees đến hỏi Chúa Giêsu về một vấn nạn gia đình: "Thưa Thầy, chồng có được phép rẫy vợ không?" Chúa Giêsu cho câu trả lời rõ ràng: “Lúc khởi đầu công trình tạo dựng, Thiên Chúa đã làm nên con người có nam có nữ; vì thế, người đàn ông sẽ lìa cha mẹ mà gắn bó với vợ mình, và cả hai sẽ thành một xương một thịt. Như vậy, họ không còn là hai, nhưng chỉ là một xương một thịt. Vậy, sự gì Thiên Chúa đã phối hợp, loài người không được phân ly."
KHAI TRIỂN BÀI ĐỌC:
1/ Bài đọc I: Chọn bạn trung thành
Tình bằng hữu đòi hỏi tình cảm và sự tương kính của cả hai bên, không thể chỉ là mối tình đơn phương hay cư xử độc điệu. Dĩ nhiên, nó phải được bắt nguồn từ phía người tìm kiếm nó trước. Tác giả khuyên những người đi tìm nó như sau: “Ăn nói dịu dàng thì tăng thêm bạn hữu,
phát biểu dễ thương thì tăng thêm lời thân ái. Ước chi có nhiều người sống hoà nhã với con;
nhưng cố vấn cho con, thì trong muôn ngàn chỉ nên chọn một.” Chúng ta có thể rút ra 3 điều quan trọng trong trình thuật hôm nay.
1.1/ Người bạn trung thành phải được thử nghiệm trong hoàn cảnh khó khăn: Khi một người thành công hay làm ăn phát tài, người đó sẽ bị bao vây bởi những người muốn trở thành bạn hữu. Tác giả khuyên chúng ta phải thận trọng tìm bạn trong lúc này, “Vì có kẻ chỉ là bạn nhất thời, ngày con gặp nạn, nó chẳng còn là bạn nữa.” Con người muốn làm bạn với người giàu có để nhờ cậy và để được giúp đỡ; nhưng nếu người đó chẳng may sa cơ nghèo đói và cần được giúp đỡ, họ sẽ không ngần ngại quay đi và chửi rủa chẳng hết lời.
1.2/ Giá trị của người bạn trung thành: Tác giả hiểu giá trị của người bạn trung thành: “Người bạn trung thành là một nơi nương tựa vững chắc, ai gặp được người bạn như thế, là gặp được kho tàng. Không gì đổi lấy được một người bạn trung thành, và giá trị của người bạn ấy, không cân nào lường được. Người bạn trung thành là phương thuốc xoa dịu cuộc đời.” Việt-nam chúng ta có câu truyện đôi bạn Lưu Bình-Dương Lễ đề cao giá trị tuyệt vời của tình bạn. Dương Lễ vì ham học nên thành tài và làm quan tri phủ, Lưu Bình vì ham chơi nên thi rớt và trở nên nghèo khó. Một ngày, Lưu Bình đến tìm Dương Lễ mong được giúp đỡ, Dương Lễ thấy Lưu Bình nghèo khó rất xót xa và mong giúp bạn, nhưng ông nghĩ cách làm cho bạn thành công, nên nói: “Người làm quan như ta không làm bạn với người nghèo đói.” Lưu Bình ôm hận trở về nhà và quyết chí học hành để làm lại cuộc đời. Dương Lễ cũng bí mật gởi Châu Long, vợ ông, giả trang để giúp Lưu Bình trong khi ăn học. Kỳ thi tới, Lưu Bình cũng thi đậu và được làm quan tri phủ, ông muốn tới gặp Dương Lễ để trả mối hận ngày nào; nhưng khi tới, ông gặp Châu Long đang đứng bên cạnh Lưu Bình. Ông hiểu ra sự hy sinh mà Dương Lễ đã âm thầm giúp ông. Kể từ đó, hai người trở thành bạn tri kỷ suốt cuộc đời, không gì có thể ngăn cách họ.
1.3/ Làm thế nào để tìm được một người bạn trung thành? Tác giả cho chúng ta hai chìa khóa: Thứ nhất, trước khi có thể kiếm được một người bạn trung thành, chính bản thân phải là một người trung thành trước, vì theo tác giả Sách Huấn Ca: “bản thân mình thế nào, thì cận thân mình cũng thế.” Người tự mình không trung thành, làm sao bắt người khác phải trung thành? Thứ hai, người bạn trung thành chỉ dành cho những ai biết kính sợ Thiên Chúa: “Những ai kính sợ Đức Chúa sẽ gặp được người như vậy. Người kính sợ Đức Chúa thì điều khiển được tình bạn của mình.” Vì thế, đức tính đầu tiên cần có trong việc chọn bạn: chọn người biết kính sợ Đức Chúa.
2/ Phúc Âm: Chọn vợ chồng chung thủy.
2.1/ Vấn nạn ly dị: Vấn nạn này xảy ra ở mọi nơi và mọi thời, chứ không phải chỉ là vấn đề thời đại hay chỉ xảy ra tại các nước giàu có mà thôi. Câu trả lời của Chúa Giêsu quá rõ ràng và Giáo Hội vẫn tuân theo những sự chỉ dạy của Ngài. Nhiều người đặt vấn đề: Thế tại sao Giáo Hội cho phép ly dị, nếu đó là Luật Thiên Chúa? Chúng ta cần phân biệt hai điều: Thứ nhất, lý tưởng mà Thiên Chúa muốn con người đạt tới. Lý tưởng này không bao giờ thay đổi; và thực tế cũng chứng minh rất nhiều đôi vợ chồng đã đạt tới lý tưởng này. Nhiều cặp vợ chồng đã trung thành với nhau đến khi chết, dù phải trải qua bao nhiêu gian khổ. Thứ hai, yếu đuối và tội lỗi làm con người không đạt tới lý tưởng của Thiên Chúa. Khi con người không đạt được lý tưởng, không có nghĩa là lý tưởng của Thiên Chúa muốn không thể thực hiện được, hay Lề Luật của Thiên Chúa sai; nhưng con người phải khiêm nhường thống hối vì yếu đuối tội lỗi của mình.
2.2/ Tại sao con người bỏ nhau? Hội Thánh gỡ dây hôn phối là vì những tội lỗi, yếu đuối, và cứng lòng của con người. Có nhiều lý do để gỡ; một cách tổng quát là con người không chịu học hỏi hay coi thường bí-tích Hôn Phối như: (1) Cha mẹ ép buộc con cái phải lấy người chúng không muốn, vì cha mẹ tham quyền cao, chức trọng, hay lợi nhuận vật chất. Trường hợp này, con cái thiếu tự do để kết hôn. (2) Con người kết hôn bừa bãi. Đa số trường hợp Giáo Hội giải quyết là trường hợp "lack of form," có nghĩa: không theo Lề Luật của Giáo Hội, không thành bí-tích. Chẳng hạn, làm hôn thú giả vì muốn xuất ngoại, vì tham tiền, hay vì bất cứ lý do nào khác. (3) Vợ chồng không chịu tìm hiểu nhau kỹ lưỡng trước khi kết hôn: lấy người đã có gia đình, lấy người bị ngăn trở không được kết hôn, lấy người không cùng tôn giáo.
ÁP DỤNG TRONG CUỘC SỐNG:
- Người bạn trung thành chỉ dành cho những ai biết kính sợ Thiên Chúa. Chúng ta phải biết kính sợ Thiên Chúa và phải theo tiêu chuẩn quan trọng này trong việc chọn bạn hữu và vợ chồng tương lai.
- Chọn thế nào, chúng ta sẽ phải lãnh nhận hậu quả của việc chọn lựa đó. Chúng ta phải dành thời gian tìm hiểu và thử nghiệm sự trung thành trước khi bước vào cuộc sống gia đình.
- Chúng ta đừng học cách cư xử của dân ngoại để rồi “giầu đổi bạn, sang đổi vợ” hay “thay vợ chồng như thay áo.” Chắc chắn chúng ta sẽ phải lãnh nhận hậu quả của nó cả đời này và đời sau.
