Cha ra đi nhưng tình yêu còn ở lại cùng chúng con loan tin vui cứu độ
(x. Nhạc phẩm Đa Minh Ngọn đuốc Tin mừng, Sr. Clara, o.p.)
1. Cha ra đi nhưng…
Tổng hội giám định viên tổ chức tại Tultenango Mehicô 2022 bế mạc vào ngày 8/8, dịp đại lễ mừng kính trọng thể thánh Tổ phụ Đa Minh. Di huấn của thánh Tổ phụ vẫn vang vọng hơn tám trăm năm qua trong toàn Dòng và đặc biệt tại tổng hội này: “cha sẽ trở nên hữu ích hơn cho anh em sau khi cha qua đời.” Nhờ vậy, dẫu có nhiều khác biệt về ngôn ngữ, văn hoá, góc nhìn, khoảng cách thế hệ đến mức tương phản trong các hội nghị thảo luận và bỏ phiếu, tổng hội vẫn diễn tiến suông sẻ, tràn ngập tình huynh đệ và niềm hy vọng phấn chấn. Phần đông nghị huynh nhìn nhận rằng, thành tựu của Tổng hội không đến từ nỗ lực quyết tâm xây dựng công ích của mỗi cá nhân cho bằng từ chính phúc lành của thánh Tổ phụ chuyển trao cho Dòng qua lời cầu nguyện của anh chị em Đa Minh trên toàn thế giới.
2…tình yêu còn ở lại cùng chúng con…
Công vụ Tổng hội vẫn giữ nguyên cấu trúc ban đầu gồm sáu chương: 1) sứ vụ giảng thuyết; 2) sứ vụ hiệp thông; 3) sứ vụ đào tạo; 4) sứ vụ huấn luyện; 5) tài nguyên thi hành sứ vụ; 6) cơ cấu hoạch định sứ vụ. Thêm vào đó, phần dẫn nhập công vụ do uỷ ban thư ký biên soạn, sau khi tham vấn ý kiến các nghị huynh trong phiên họp khoáng đại, đã chọn chủ đề “xây dựng nhiệm thể Chúa Kitô” làm nền tảng định hướng cho nội dung bản văn công vụ.
Bản văn Sứ vụ Giảng thuyết nhấn mạnh đến cốt cách của giảng thuyết Đa Minh tiên vàn là giảng lời Chúa, thứ đến đối thoại với những sự kiện lịch sử và bối cảnh thực tế của người thời nay, và sau cùng là mời gọi mọi người lãnh nhận ân sủng chữa lành đến từ mầu nhiệm Chúa Kitô qua Hội thánh. Bản văn Sứ vụ Hiệp thông nhận diện tình trạng chia rẽ cực đoan trong các thực thể xã hội và tôn giáo. Do vậy, sứ vụ loan báo tình hiệp thông huynh đệ giữa mỗi cá nhân và thực thể trong cộng đồng nhân loại vẫn luôn là thách thức với mỗi tu sĩ Đa Minh. Phải chăng lời giảng thu phục và khả tín nhất vẫn là chứng tá hằng ngày về tình huynh đệ và tình liên đới của mỗi cá nhân tu sĩ cũng như của các thực thể tu trì?
Bản văn Sứ vụ Đào tạo định hướng các huấn sinh trở về nguồn mạch căn tính Đa Minh, nhấn mạnh đến tính thống nhất của quá trình đào tạo tu sĩ từ lúc gia nhập Dòng, liên tục trải dài trong suốt cuộc đời tu sĩ. Việc đào tạo tu sĩ ở mọi độ tuổi, không chỉ khoán trắng cho các tu viện đào tạo, nhưng cần được tái hiện cụ thể ở tại các tỉnh dòng, dự tỉnh, tu viện, tu xá hiện không có thỉnh viện, tập viện, học viện. Đào tạo và Huấn luyện xét như hai mặt không thể tách rời của một đồng xu. Theo đó, bản văn Sứ vụ Huấn luyện chỉ định các thực thể trong Dòng, hiện không có khả năng cung cấp chương trình huấn luyện sơ khởi (hiến định) cho các tu sĩ, cần gửi tu sĩ của mình đến các trung tâm học vấn Đa Minh lân cận, để các huấn sinh được lĩnh hội nền thần học Đa Minh thực thụ. Hơn nữa, theo Quy chế Học vấn Chung, việc huấn luyện Đa Minh cần thoả mãn 2 chiều kích: địa phương và quốc tế. Theo đó, công vụ nhắc nhở các tỉnh dòng cần ưu tiên tạo điều kiện cho các huấn sinh tham gia chương trình tu nghiệp thần học, cả giai đoạn hiến định lẫn thường huấn, tại một trung tâm thần học sử dụng ngôn ngữ thứ hai, ngõ hầu huấn sinh có khả năng đáp ứng những đòi của thời đại liên-văn-hoá (intercultural). Ý tưởng nhấn mạnh việc huấn luyện Đa Minh trong công vụ 2022 nhằm trả lời những khuyến cáo trong công vụ Biên Hoà 2019 và phúc trình BTTQ 2021 (x. Relatio 2021, số 33).
Bản văn Tài nguyên thi hành Sứ vụ nhấn manh tính minh bạch trong việc quản trị và báo cáo tài chánh của các thực thể hiến định. Hơn nữa, các tỉnh dòng được mời góp tích cực đóng góp cho quỹ Liên Đới và quỹ Spem Miram nhằm trợ phí học bổng và chương trình huấn luyện căn bản cho các tỉnh dòng thuộc các nước đang phát triển. Sau cùng, bản văn Cơ cấu hoạch định Sứ vụ (tu chính hiến pháp) đề nghị gỡ bỏ những cụm từ không còn hiệu lực trong Hiến pháp như phụ tỉnh (bề trên) miền (x. LCO 352,I; LCO 479,2…); những khoản luật hoặc cụm từ có nguy cơ ngộ nhận sự phân cấp giữa anh em tu huynh và tư giáo (x. LCO 100,II; LCO 115…). Uỷ ban này còn nêu những kiến nghị tạo môi trường an toàn cho tu sĩ thi hành sứ vụ, tránh những nguy cơ lạm dụng dưới nhiều hình thức khác nhau.
3…loan tin vui cứu độ
Trở lại với những tiêu đề của phần dẫn nhập công vụ Tultenango: Chúa Kitô là nhà giảng thuyết về niềm hy vọng; Đấng huấn luyện tu sĩ giảng thuyết; tu sĩ giảng thuyết trong nhiệm thể Chúa Kitô; dấu chỉ hy vọng thúc bách chúng ta rao giảng. Các chủ đề này đan kết với những dẫn chứng Kinh thánh, lịch sử Dòng, giáo huấn của thánh Tôma, sự kiện đầy hy vọng giữa lòng thế giới hôm nay…, tạo nên một sứ điệp mạnh mẽ thúc bách các tu sĩ tiếp loan báo Tin Mừng cứu độ cho người thời nay. Nếu được phép góp thêm một một ý tưởng vào phần dẫn nhập, chúng tôi chọn triển khai chiều kích bí tích của ơn gọi giảng thuyết.
Thực vậy, bản chất của việc giảng thuyết Đa Minh là giảng về ân sủng, tức loan báo mầu nhiệm cứu độ của Chúa Kitô. Nói cách khác, giảng thuyết Đa Minh chẳng những không thể tách rời việc cử hành bí tích, nhưng còn liên lỉ mời gọi thính giả đến lãnh nhận ân sủng từ các bí tích. Thực ra, chiều kích bí tích của giảng thuyết Đa Minh đã hàm ý trong danh xưng “nhà giảng thuyết ân sủng” của thánh Tổ phụ trong thánh thi O Lumen. Phải chăng, chỉ trong lăng kính của bí tích, những yếu tố khác biệt, tương phản, trái chiều, thậm chí đến mức tương khắc về mặt xã hội, vẫn có thể được dung hoà trong mầu nhiệm cứu độ của Chúa Kitô?
Hoài Phong lược ghi 8/8/2022
