Năm đức tin với thánh Tôma (bài 44): Chú giải kinh Kính mừng (2)

Năm đức tin với thánh Tôma (bài 44)

Chú giải kinh Kính mừng (II)

Lm. Giuse Phan Tấn Thành, OP.

Lần trước, chúng tôi đã trình bày chú giải những lời của Kinh Kính mừng: A.: “Kính mừng” - B. “Đầy ơn sủng” - C. “Maria”. Lần này chúng ta theo dõi những phần còn lại: D. “Chúa ở cùng bà” – E. “Bà được chúc lành hơn các phụ nữ” – Lời của bà Elizabeth “Chúc tụng hoa trái của lòng bà”.

--------------

D. Chúa ở cùng Bà

Đức Trinh nữ còn vượt các thiên sứ xét vì sự gần gũi Thiên Chúa. Thiên sứ nêu bật điều ấy khi nói: “Chúa ở cùng Bà” ra như muốn diễn tả rằng: “Tôi kính chào Bà bởi vì Bà gần gũi Thiên Chúa còn hơn tôi nữa”.

1) Quả vậy Thiên Chúa “ở với” Bà: Chúa Cha ở với Bà bởi Ngài không bao giờ tách rời Con của Ngài, Đấng mà Đức Maria đang mang trong mình. Không thiên sứ nào hay loài thụ tạo nào có thể nói được rằng: “Đấng mà Bà sinh ra sẽ được gọi là Con Thiên Chúa” (Lc 1, 35).

2) Con Một Thiên Chúa ở trong lòng Bà, vì vậy có thể dùng lời ngôn sứ của Isaia để nói rằng: “Hỡi nhà Sion, hãy hớn hở reo hò, bởi vì Đấng Thánh của Israel ngự ở trong Ngươi” (Is 12, 6). Chúa cũng ở với Đức thánh Trinh nữ theo một cách thức khác với các thiên sứ: Thiên Chúa trở thành con của Đức Maria đang khi Ngài vẫn là Chúa của các đạo binh thiên sứ.

3) Thánh Linh ngự trong Đức Maria như là trong đền thờ, do đó Người xứng đáng được gọi là “đền thờ của Chúa, cung điện của Thánh Linh”. Đức Maria cưu mang (Đức Kitô) do quyền năng của Thánh Linh, Đấng ngự xuống trên Người trong quyền năng Đấng Tối cao (x. Lc 1,35)

Không thụ tạo nào có thể gần gũi thân mật với Đấng Tạo Hóa như vậy: Chúa Cha, Chúa Con và Chúa Thánh Linh, Ba ngôi một Chúa ở trong Người. Vì thế mà phụng vụ ca tụng Người: “Ôi ngai tòa cao sang của Chúa Ba ngôi”[1]. Như vậy những lời “Chúa ở cùng Bà” là lời chúc tụng cao quý nhất dành cho Đức Maria. Thiên sứ cúi mình trước Đức Maria, vì Người là thân mẫu của Chúa các thiên sứ, và do đó, Người là Bà Chúa. Người xứng đáng mang danh là “Maria” bởi vì trong tiếng Syriac có nghĩa là “Bà Chủ”

Sau cùng, Đức thánh Trinh nữ trổi vượt hơn các thiên sứ về sự tinh tuyền, bởi vì không những Người tinh tuyền nơi bản thân mà còn phân phát sự tinh tuyền cho biết bao người khác. Người rất tinh tuyền xét về tội - bởi vì Người không mắc tội nào, dù là tội nguyên tổ hay là tội nặng hay tội nhẹ nào khác[2] - , cũng như xét về hình phạt .

E. Bà được chúc lành hơn mọi phụ nữ

Ba lời chúc dữ đã được tuyên phạt cho tội nguyên tổ.

1) Người phụ nữ sẽ thụ thai và mất sự trinh khiết, mang thai với bao nỗi nhọc nhằn, sinh đẻ trong đau đớn. Nhưng Đức thánh Trinh nữ đã được thoát khỏi lời chúc dữ ấy: Người thụ thai mà sự nguyên tuyền không bị tổn, Người được an ủi khi mang Con trong lòng dạ, và sinh hạ Đấng Cứu tinh giữa niềm vui khôn xiết. Có thể áp dụng lời Isaia nói rằng: “Đất sẽ nảy hoa ... sẽ hoan hỉ ca hát” (Is 35, 2).

2) Lời chúc dữ thứ hai dành cho đàn ông: họ sẽ đổ mồ hôi trán để cho miếng ăn. Nhưng đức thánh Trinh nữ đã được đặc miễn, theo như lời của thánh Tông đồ: “các trinh nữ được giải thoát khỏi những bận tâm thế sự, để chỉ chuyên lo những việc thuộc về Chúa” (1Cr 7,34).

3) Lời chúc dữ thứ ba thì chung cho cả người nam và người nữ, đó là thân xác sẽ tan ra bụi tro. Nhưng đức thánh Trinh nữ được thoát khỏi, bởi vì Người được cất về trời cả hồn lẫn xác[3], ra như đáp lại lời mời gọi thánh vịnh (131,8): “Lạy Chúa, xin đứng dậy, để cùng với hòm bia oai linh Chúa ngự về chốn nghỉ ngơi”.

Tóm lại, Người được giải thoát khỏi mọi lời chúc dữ, “Người được chúc lành hơn mọi phụ nữ”, Người đã cất sự chúc dữ và mang lại cho chúng ta sự chúc lành, và mở cửa đưa vào thiên đàng. Người xứng đáng mang danh là “Maria” theo nghĩa là “sao biển”. Thật vậy, nhờ sao biển, các thủy thủ tìm thấy phương hướng để về tới bến, thì các Kitô hữu cũng nhờ đức Maria mà được đưa đến quê trời.

II. Lời của bà Elizabeth

“Chúc tụng hoa trái bởi lòng của em” (Lc 1,42)[4]. Đôi khi người tội lỗi đi tìm ở nơi một sự vật điều thiện mà họ không có được: đang khi điều ấy lại được ban cho kẻ ngay lành. Sách Châm ngôn (13,22) viết: “Điều tốt lành của kẻ ác lại được dành cho người ngay chính”. Chẳng hạn như bà Eva ăn trái (cấm) nhưng không tìm thấy cái mà bà trông đợi. Trái lại, đức thánh Trinh nữ đã tìm được trong hoa trái của lòng mình điều mà bà Eva trước đây đi tìm mà không gặp. Quả vậy, bà Eva đi tìm ở trong trái (cấm) ba điều:

1) Trước hết bà đi tìm điều mà ma quỷ đã đánh lừa, đó là hai ông bà sẽ trở nên thần linh, có khả năng “biết điều lành và biết điều dữ”. Hắn nói: “các người sẽ nên giống Thiên Chúa” (St 3,5). Dĩ nhiên là hắn nói dối, bởi vì hắn chuyên gian dối, gieo rắc mọi sai lầm. Bà Eva ăn trái nhưng không nên giống Thiên Chúa, mà lại trái nghịch với Ngài, bởi vì khi phạm tội bà đã rời xa Đấng duy nhất có thể cứu vớt bà. Bà bị đuổi ra khỏi vườn đía đàng. Đức thánh Trinh nữ và mỗi Kitô hữu thì hoàn toàn trái ngược: nhờ kết hiệp với Đức Kitô, chúng ta được liên kết và nên giống Thiên Chúa: “Chừng nào Ngài xuất hiện, thì chúng ta sẽ nên giống Ngài và được nhìn thấy Ngài” (1Ga 3,2).

2) Bà Eva mong rằng lòng ao ước của mình sẽ được thỏa mãn khi ăn trái xem ra rất hấp dẫn. Nhưng bà đã không tìm thấy khoái lạc, bởi vì lập tức bà cảm thấy trần truồng và đau khổ. Ngược lại, ở nơi hoa trái của đức Trinh nữ, chúng ta tìm thấy sự ngon ngọt và cứu thoát. Lời nhập thể đã nói: “Ai ăn thịt ta thì thông dự vào đời sống vĩnh cửu” (Ga 6,55).

3) Trái cây mà bà Eva thèm muốn thì bề ngoài xinh đẹp, nhưng hoa trái của đức Trinh nữ Maria thì xinh đẹp gấp bội, đến nỗi các thiên sứ ước ao được chiêm ngưỡng. Vịnh gia đã chúc tụng rằng: “Giữa thế nhân, Ngài vô song tuyệt mỹ, nét duyên tươi thắm nở trên môi Ngài” (Tv 44,3), và là phản ánh của vinh quang Chúa Cha.

Bà Eva, cũng giống như bao tội nhân khác, không đạt được điều mà họ trông mong nơi tội lỗi. Vì vậy điều chúng ta trông mong thì hãy đi tìm nơi hoa trái của Đức Trinh nữ. Ngài là hoa trái được Thiên Chúa chúc lành, bởi vì Ngài được tràn đầy mọi ân sủng đến nỗi nguyên việc Ngài đến với chúng ta thì đã làm vinh danh Thiên Chúa rồi: “Từ cõi trời, Thiên Chúa đã thi ân giáng phúc cho ta hưởng muôn vàn ân phúc thiêng liêng” (Ep 1,3). Người được các thiên sứ chúc tụng: “Xin kính dâng Thiên Chúa chúng ta lời chúc tụng và vinh quang, sự khôn ngoan và lời tạ ơn, danh dự, uy quyền và sức mạnh, đến muôn thuở muôn đời” (Kh 7,12). Ngài được mọi người chúc tụng: “Hết mọi miệng lưỡi đều tuyên xưng rằng đức Kitô là Chủ tể, để làm vinh danh Thiên Chúa” (Pl 2,11) và :”Chúc tụng Đấng nhân danh Chúa mà đến” (Ga 12,13; x. Tv 117,26)

Dĩ nhiên là Đức thánh Trinh nữ được chúc tụng, nhưng hoa trái của lòng Người còn đáng chúc tụng hơn nữa.

-----------------